Monika Bobako, Paweł Mościcki → spotkanie o historii ratowniczej

Jaką rolę pełnią kibuce obecnie? Zarówno jako miejsce budowania relacji i wykonywania pracy, jak i przestrzeń osadnictwa i realizowania strategii państwowych? Czy mogą stać się częścią przyszłości, w której bezpieczeństwo nie będzie zależne od religii, narodowości czy pochodzenia?

Kibuc, który działał na Grochowie od 1919 do 1942 roku, był miejscem testowania i wdrażania nowych idei — socjalistycznych, syjonistycznych czy związanych z rolami płciowymi. Z jednej strony miejsce to funkcjonowało pod presją trudności finansowych i rosnącego antysemityzmu. Z drugiej — udawało się współpracować na kolektywnych zasadach i stale marzyć o bezpiecznym miejscu. 

Z Moniką Bobako i Pawłem Mościckim porozmawiamy o historii Palestyny i konsekwencjach ruchów kibucniczych i syjonistycznych. O tym, jak historyczna działalność grochowskiego kibucu wpisuje się w sytuację, którą obserwujemy obecnie. 

Monika Bobako — profesor Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, absolwentka filozofii na UAM oraz gender studies na Central European University w Budapeszcie. Autorka książek „Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej” (2017) oraz „Demokracja wobec różnicy. Multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania” (2010). Interesuje się kwestiami rasy i rasizmu, w tym islamofobii i antysemityzmu, oraz problemami świata postkolonialnego, szczególnie społeczeństw muzułmańskich. Zajmuje się także problematyką feministyczną, zwłaszcza w kontekście teorii politycznej.

Paweł Mościcki — filozof, tłumacz i autor książek. Pracuje w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, gdzie kieruje Pracownią Antropologii Współczesności. Jest gospodarzem podcastu Inny Świat, który powstał we współpracy z Fundacją Strefa WolnoSłowa.

🌾 Czym jest KIBBUTZ?

Poprzedni rok przyniósł wzmożone zainteresowanie grochowskim kibucem i rolniczą historią tej części miasta. Jako trwała forma upamiętnienia tej działalności została wybrana koncepcja Diany Lelonek. Michał Barański i Shachar Elnatan skomponowali utwór jazzowy „Grochow Kibbutz”. W Muzeum Warszawy pokazywano wystawę poświęconą Moi Verowi, który fotografował przedwojenne kibuce, między innymi ten na Grochowie. Takie nagromadzenie działań nie byłoby możliwe bez działalności Stowarzyszenia imienia Szymona An-skiego i zespołu, który opracował raport „Upamiętnienie Kibucu Grochów. Konteksty, opinie, możliwości” (2019).

Jako Dom Sztuki także byliśmy i jesteśmy częścią tych działań. W tym roku skupiamy się na odpowiedzialnym budowaniu sąsiedztw. Chcemy rozmawiać o przyszłości, w której bezpieczeństwo nie będzie zależne od religii, narodowości czy pochodzenia. Będziemy zastanawiać się, jak może wyglądać współzamieszkiwanie w czasie nawarstwiających się kryzysów humanitarnych, klimatycznych i ekonomicznych. Zaprosimy do udziału w grupie warsztatowej, na spotkania i spacery. Działania zakończymy w lipcu, kiedy zaprezentujemy efekty wspólnej pracy twórczej i odbędzie się koncert.

KIBBUTZ | spotkanie o historii ratowniczej

Projekt jest finansowany ze środków m.st. Warszawy.

Cykl jest objętym patronatem Centrum Kultury Jidysz oraz Magazynu „Szum”.